Zespół cieśni nadgarstka stanowi efekt obrzęku zapalnego nerwu pośrodkowego wraz z przylegającymi doń tkankami. Do rozwoju choroby przyczyniają się m.in. zmiany zwyrodnieniowe i pourazowe kanału nadgarstka. Wzmożona praca ścięgien mięśni nadgarstka i przedramienia przyczynia się do ucisku włókien nerwowych i zaburzenia ich odżywiana. W ten sposób dochodzi do wykształcenia wtórnego obrzęku, nasilenia bólu i pojawienia się zaburzeń neurologicznych.
Przyczyny schorzenia:
Choroba może rozwijać się wiele lat. Ucisk na nerw pośrodkowy jest wywoływany m.in. przez pracę fizyczną. Zespołowi cieśni nadgarstka sprzyjają inne choroby narządu ruchu (reumatoidalne, zwyrodnieniowe, stany zapalne stawów) oraz ogólnoustrojowe (cukrzyca, alkoholizm, otyłość i in.). Do problemów przyczyniają się też anomalie anatomiczne (np. nadliczbowe ścięgna i mięśnie) oraz powtarzające się urazy (złamania/zwichnięcia okolic nadgarstka).
Objawy:
Zespół cieśni przejawia się bólami nadgarstka, dłoni i palców, odczuwanymi szczególnie przy zgięciu nadgarstka, w stanie spoczynku oraz nocą (promieniowanie bólu do przedramienia i łokcia).
Wraz z postępem choroby pojawiają się kolejne dolegliwości, takie jak:
- zaburzenia neurologiczne czucia, mrowienie w nadgarstku, kłucie i cierpnięcie w obrębie trzech pierwszych palców,
- osłabienie siły mięśniowej,
- zanik mięśni kłębu kciuka (trudność sprawia zaciskanie ręki w pięść, uściśnięcie dłoni, odkręcenie słoika, utrzymanie przedmiotów w rękach, wykonywanie precyzyjnych ruchów palcami itp.),
- zmiana barwy skóry,
- zaburzona potliwość w obrębie ręki i palców,
- kruchość i łamliwość paznokci.
Diagnoza:
Z powodu podobieństwa objawowego, zespół cieśni bywa mylony z zespołem Guyona. Aby upewnić się z jaką chorobą mamy do czynienia, należy przeprowadzić szczegółową diagnostykę. W jej skład wchodzi badanie siły mięśniowej, czucia i ruchomości ręki. Lekarz ocenia braki neurologiczne w obszarze, który unerwia nerw łokciowy.
Na potwierdzenie diagnozy pozwalają:
- badanie EMG (badanie przewodnictwa nerwowego w obszarze nerwu pośrodkowego na poziomie kanału nadgarstka),
- USG kanału nadgarstka,
- stwierdzenie w badaniu RTG dodatkowych przyczyn kostnych, prowadzących do efektu ścisku (deformacje, zwyrodnienia).
Leczenie zachowawcze:
- farmakoterapia (NLPZ, sterydoterapia, witamina B6),
- rehabilitacja.
Rehabilitacja przyczynia się do zwiększenia przestrzeni kanału nadgarstka, w którym przebiega nerw promieniowy. Jej celem jest również zmniejszenie stanu zapalnego wynikającego z ucisku.
Terapia zachowawcza przynosi efekty średnio po 3-4 miesiącach.
Wybrane zadania rehabilitacyjne:
- okłady zmniejszające obrzęk (w okresie ostrego stanu zapalnego),
- unikanie przeciążeń i ruchów zginających/prostujących nadgarstek, spanie z wyprostowanymi nadgarstkami; rekomenduje się stosowanie opasek odciążających na staw nadgarstkowy,
- fizykoterapia
- zabiegi przeciwbólowe i przeciwzapalne: krioterapia, jonoforeza, kąpiel wirówkowa,
- zabiegi przyśpieszające gojenie i regenerację: pole magnetyczne, laseroterapia i ultradźwięki,
- ćwiczenia lecznicze, rozluźniające i wzmacniające mięśnie oraz palce,
- masaż tkanek miękkich – zmniejszający napięcie, poprawiający ukrwienie oraz odżywianie,
- kinesiotaping,
- neuromobilizacja.
Leczenie operacyjne:
Wymaga interwencji chirurgicznej, polegającej na odbarczeniu nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym – metodą otwartą, poprzez nacięcie i odpreparowanie tkanek. Troczek mięśni zginaczy podlega przecięciu, nerw odbarczeniu, a zmiany zwyrodnieniowe oraz zrosty usunięciu.
Po operacji, ręka Pacjenta podlega unieruchomieniu w ortezie nadgarstkowej bądź longecie gipsowej. Ból zazwyczaj znika natychmiastowo. Optymalne rezultaty neurologiczne są widoczne po paru miesiącach (zależnie od stopnia zaawansowania choroby).
Więcej o schorzeniach kończyn górnych piszemy w pozostałych sekcjach na naszej stronie. Rekomendujemy przyjrzenie się materiałom dotyczącym trzaskających palców, przykurczu Dupuytrena i wielu innych dolegliwości. Klinika Okulus służy radą i pomocą.